سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
جعفر جعفرزاده؛ سید محمد حسنی تبار
چکیده
دمای سطح زمین شامل خاک، آب، برف و پوشش گیاهی از جمله متغیرهایی است که در دامنه وسیعی از مطالعات و تحقیقات علوم زمین و محیط زیست کاربرد دارد. معمولاً دمای سطح زمین به صورت نقطه ای در تعداد محدودی از نقاط که عموماً ایستگاه های اندازه گیری می باشند، مورد پایش قرار می گیرد. در مواقعی که توزیع مکانی دمای سطح در پهنه وسیع و به طور همزمان مورد ...
بیشتر
دمای سطح زمین شامل خاک، آب، برف و پوشش گیاهی از جمله متغیرهایی است که در دامنه وسیعی از مطالعات و تحقیقات علوم زمین و محیط زیست کاربرد دارد. معمولاً دمای سطح زمین به صورت نقطه ای در تعداد محدودی از نقاط که عموماً ایستگاه های اندازه گیری می باشند، مورد پایش قرار می گیرد. در مواقعی که توزیع مکانی دمای سطح در پهنه وسیع و به طور همزمان مورد نیاز است، فن آوری سنجش از دور دارای قابلیت های بسیاری می باشد. با توجه به توانمندی تکنیک های سنجش از دوری در مطالعات خصوصیات فیزیکی سطح زمین، در این تحقیق، جهت ارزیابی ارتباط بین دمای سطح زمین و نوع کاربری اراضی ، با استفاده از تصویر Landsat8-TIRS ، اقدام به محاسبه دمای سطح زمین به روش Split Window و استخراج الگوی کاربری اراضی به روش طبقه بندی شیگرا در منطقهای به وسعت 33/2218 کیلومتر مربع، واقع در شمالغرب ایران شد. نتایج بدست آمده حاوی این مطلب است که دمای سطح زمین به شدت از رطوبت سطحی و تراکم پوشش گیاهی تأثیر می پذیرد، بطوریکه سطوحی که دارای رطوبت کم و پوشش گیاهی کم تراکم باشند، بیشترین دما را بر روی تصاویر حرارتی از خود نشان می دهند. در منطقه مورد مطالعه، زمین های بایر با دمای 9/33 درجه سانتیگراد و سطوح آبی مانند؛ دریاچه پشت سد مخزنی، با دمای 11/27 سانتیگراد، به ترتیب دارای بیشترین و کمترین دمای سطح، در بین کاربری های موجود، هستند. نتایج این تحقیق برای برنامه ریزی های محیطی و زیست محیطی قابل استفاده میباشد.
سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
ابوالفضل قنبری؛ خلیل ولیزاده کامران؛ Ali Mohammad Fazel
چکیده
Land use and land cover change (LULCC) have been among the most important perceptible changes taking place around us. Furthermore, since most of the LULCCs are directly influenced by human activities, they rarely follow standard ecological theories. Satellite-based Remote Sensing, by virtue of its ability to provide synoptic information of land use/cover at a particular time and location, has revolutionized the study of land use and land cover change. The use of Geoinformatics has enabled us to assign spatial connotations to LULCC, namely, population pressure, climate, terrain, etc which drive ...
بیشتر
Land use and land cover change (LULCC) have been among the most important perceptible changes taking place around us. Furthermore, since most of the LULCCs are directly influenced by human activities, they rarely follow standard ecological theories. Satellite-based Remote Sensing, by virtue of its ability to provide synoptic information of land use/cover at a particular time and location, has revolutionized the study of land use and land cover change. The use of Geoinformatics has enabled us to assign spatial connotations to LULCC, namely, population pressure, climate, terrain, etc which drive these changes. This has helped scientists to quantify these tools and to predict various scenarios. The purpose of this paper is to detect and evaluate land changes of Khanaqin urban area over 20 years using remote sensing techniques and Landsat dataset for years 2000, 2010, and 2020. For this purpose, supervised classification algorithm and maximum likelihood method has been used. Results indicated that Water bodies, Built-up area, and Vegetation areas increased in the last 20 years while Barren lands, and Agricultural mixed lands had decreased. These changes are largely related to climatic, political, and social factors as well as urban and rural population dynamics. According to the results obtained, this research can be useful in the field of regional and environmental management in the city of Khanaqin and in the field of urban planning and management and research decisions in this region can be used.
ژئومورفولوژی
کلثوم محمدیان؛ حمید گنجائیان
چکیده
رودخانهها در کنار تاثیرات مثبتی که در مناطق دارند، دارای مخاطراتی نیز هستند که در صورت عدم توجه به آنها میتوانند خسارات زیادی را به وجود آورند. بر این اساس در این تحقیق به ارزیابی وضعیت هندسی رودخانه مورد مطالعه و تعیین کاربری مناسب مناطق حاشیه رودخانه بر اساس وضعیت مورفولوژی منطقه پرداخته شده است. در این تحقیق به منظور بررسی ...
بیشتر
رودخانهها در کنار تاثیرات مثبتی که در مناطق دارند، دارای مخاطراتی نیز هستند که در صورت عدم توجه به آنها میتوانند خسارات زیادی را به وجود آورند. بر این اساس در این تحقیق به ارزیابی وضعیت هندسی رودخانه مورد مطالعه و تعیین کاربری مناسب مناطق حاشیه رودخانه بر اساس وضعیت مورفولوژی منطقه پرداخته شده است. در این تحقیق به منظور بررسی تغییرات رودخانه از عکسهای هوایی سال 1360 و تصاویر ماهوارهای سال 1397 استفاده شده است. مطابق با اهداف مورد نظر ابتدا با استفاده از نرمافزارهای ArcGIS و AutoCAD به بررسی وضعیت مورفولوژیکی رودخانه و سپس با استفاده از مدل تلفیقی منطق فازی و AHP به پهنه بندی نواحی مناسب برای توسعه کاربریهای سکونتگاهی، کشاورزی و فضای سبز پرداخته شده است. نتایج حاصل از بررسی وضعیت مورفولوژی رودخانه بیانگر این است بازه دوم نسبت به بازه اول پیچان رودیتر است و در مجموع رودخانه در طول زمان به سمت پیچانرودی شدن تمایل داشته است. همچنین بررسی میزان جابجایی صورت گرفته بیانگر این است که باز اول با 66/32 کیلومتر طول به طور میانگین 3/33 متر جابجایی داشته است و همچنین بازه دوم با 17/27 کیلومتر طول به طور میانگین 2/17 متر جابجایی داشته است. به علاوه، نتایج حاصل از پهنهبندی مناطق حاشیهای رودخانه بیانگر تناسب بیشتر حاشیه غربی رودخانه جهت کاربریهای سکونتگاهی، اراضی کشاورزی و فضای سبز است.
ابوالفضل قنبری؛ خلیل ولیزاده کامران؛ علی محمد فاضل
چکیده
Land use and land cover change have been among the most important perceptible changes taking place around us. Although perceptible, the magnitude, variety and the spatial variability of the changes taking place has made the quantification and assessment of land use and land cover changes a challenge to scientists. Furthermore, since most of the land use and land cover changes are directly influenced by human activities, they rarely follow standard ecological theories. The Remote Sensing and Geographic Information System has proved to be very ...
بیشتر
Land use and land cover change have been among the most important perceptible changes taking place around us. Although perceptible, the magnitude, variety and the spatial variability of the changes taking place has made the quantification and assessment of land use and land cover changes a challenge to scientists. Furthermore, since most of the land use and land cover changes are directly influenced by human activities, they rarely follow standard ecological theories. The Remote Sensing and Geographic Information System has proved to be very important in assessing and analyzing land use and land cover changes. Satellite-based Remote Sensing, by virtue of its ability to provide synoptic information of land use and land cover at a particular time and location, has revolutionized the study of land use and land cover change. The temporal information on land use and land cover helps identify the areas of change in a region. The use of Geoinformatics has enabled us to assign spatial connotations to land use land cover changes, namely, population pressure, climate, terrain, etc which drive these changes. This has helped scientists to quantify these tools and to predict various scenarios. The purpose of this paper is to detect and evaluate land use and land cover changes (LULCC) of Khanaqin urban area over 20 years using remote sensing techniques and Landsat dataset for years 2000, 2010, and 2020. For this purpose supervised classification algorithm and maximum likelihood method has been used. Results show that Water lands, Built-up area, and Vegetation areas increased from 2000 to 2020 in the last 20 years while Barren lands, and Agricultural mixed lands had decreased. According to the analysis and results obtained, this research can be useful in the field of regional and environmental management in the city of Khanaqin and in the field of urban planning and management and research decisions in this region can be used
حمدالله جاویده؛ عاطفه تاجآبادی؛ مصطفی کابلیزاده
چکیده
مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سالهای گذشته و امکانسنجی و پیشبینی این تغییرات در سالهای آینده میتواند در برنامهریزی و استفاده بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیراصولی گام مهمی باشد. هدف این مطالعه ارزیابی و پیشبینی تغیرات کاربری اراضی و پوشش زمین شهرستان اهواز است. برای رسیدن به اهداف مطالعه دادههای ...
بیشتر
مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سالهای گذشته و امکانسنجی و پیشبینی این تغییرات در سالهای آینده میتواند در برنامهریزی و استفاده بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیراصولی گام مهمی باشد. هدف این مطالعه ارزیابی و پیشبینی تغیرات کاربری اراضی و پوشش زمین شهرستان اهواز است. برای رسیدن به اهداف مطالعه دادههای سنجش از دور شامل تصاویر ماهوارهای سنجنده TM سالهای ۱۳۷6، تصویر سنجنده ETM+ سال ۱۳۸8 و تصویر سنجنده OLI سال ۱400 به کار گرفته شد. پس از انجام پیش پردازشهای مورد نیاز، تصاویر ماهوارهای با انتخاب نقاط تعلیمی مناسب مورد پردازش و طبقهبندی قرار گرفتند. برای ارزیابی تغییرات از روش مقایسه پس از طبقهبندی استفاده شد و جداول و نقشههای تغییرات تهیه گردید. تغییرات کلی در دوره ۲4 ساله به این شکل است که مساحت مناطق ساخته شده با نرخ رشد 6 کیلومتر مربع در سال از 27/100 کیلومتر مربع به 33/230 کیلومتر مربع افزایش یافته است این روند توسعه اراضی ساخته شده با تخریب اراضی بایر و کشاورزی حومه شهر همراه بوده است و کاربری کشاورزی در این بازه از 52/951 کیلومتر مربع در سال ۱۳۷6 به 26/957 در سال 1400 افزایش یافته است. مدلسازی با استفاده مدلهای زنجیره مارکوف انجام گرفت. این نتایج نشاندهنده توانایی خوب مدل مارکوف در مدلسازی و پیشبینی تغییرات است. سپس با مدل CA-Markov نقشه پوشش اراضی برای سال ۱۴12 شبیهسازی گردید.نتایج نشان داد که طی این بازهی زمانی، 95/94 کیلومتر مربع به اراضی ساخته شده اضافه گشته و 1 کیلومتر مربع از اراضی کشاورزی، 28/64 کیلومتر مربع از اراضی بایر، 74/22 کیلومتر مربع از اراضی شور، 55/4 کیلومتر مربع از اراضی پهنه آبی و 6/2 کیلومتر مربع از اراضی تپه ماسه کاهش یافته است.
سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
سمیرا اسماعیلی
دوره 2، شماره 3 ، شهریور 1401، ، صفحه 23-1
چکیده
با توسعه شهری نشینی و دخالت بیرویه انسانها در محیطزیست، مقادیر زیادی از مساحت مناطق کشاورزی و جنگلی جای خود را به خانهها، مناطق صنعتی و دیگر زیرساختها دادهاند. یکی از آثار منفی صنعتی شدن، افزایش شدید دمای شهرها و ایجاد تفاوت دمایی بین نقاط شهری و مناطق اطراف شهرها گردیده است که این پدیده بهعنوان جزیره حرارتی شناخته میشود. ...
بیشتر
با توسعه شهری نشینی و دخالت بیرویه انسانها در محیطزیست، مقادیر زیادی از مساحت مناطق کشاورزی و جنگلی جای خود را به خانهها، مناطق صنعتی و دیگر زیرساختها دادهاند. یکی از آثار منفی صنعتی شدن، افزایش شدید دمای شهرها و ایجاد تفاوت دمایی بین نقاط شهری و مناطق اطراف شهرها گردیده است که این پدیده بهعنوان جزیره حرارتی شناخته میشود. هدف اصلی این پژوهش برآورد دمای سطح زمین و بررسی آثار شهرنشینی بر روی حرارت سطح زمین در شهر تبریز میباشد ک برای این هدف، از دادههای ماهوارهای و سنجش از راه دور به دلیل پوشش وسیعی که دارند؛ استفادهشده است. در این روش با استفاده از اطلاعات یک باند حرارتی(ماهواره لند ست ۸) دمای سطح زمین محاسبه گردیده است و پس از انطباق با نقشه ی کاربری اراضی، دمای کاربریهای مختلف شهر تبریز برآورد شده است. نتایج پژوهش میدهد که بین تغییرات مکانی-زمانی شهرها(ازجمله تغییر کاربریها و کاهش توده پوشش گیاهی) در شهر تبریز و افزایش دمای سطح زمین ارتباط مستقیمی وجود دارد و تصاویر ماهوارهای(سنجش از راه دور) ابزار بسیار مناسبی در جهت ارزیابی حرارت و دمای سطح زمین میباشند
سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
فاطمه عدیمی عتیق
چکیده
در طول زمان، الگوهای پوشش زمین و به تبع آن کاربری اراضی دچار تغییر و دگرگونی اساسی می شوند و عامل انسانی می تواند بیشترین نقش را در این فرآیند ایفا نماید. همواره، دانشمندان تلاش نموده اند تا عوامل مسبب تغییرات کاربری اراضی و تاثیرات محیطی مربوطه را شناسایی نمایند. در دهه های گذشته به همین منظور، محققان مشاهدات مختلف و جمع آوری شده از ...
بیشتر
در طول زمان، الگوهای پوشش زمین و به تبع آن کاربری اراضی دچار تغییر و دگرگونی اساسی می شوند و عامل انسانی می تواند بیشترین نقش را در این فرآیند ایفا نماید. همواره، دانشمندان تلاش نموده اند تا عوامل مسبب تغییرات کاربری اراضی و تاثیرات محیطی مربوطه را شناسایی نمایند. در دهه های گذشته به همین منظور، محققان مشاهدات مختلف و جمع آوری شده از طریق عملیات میدانی و همینطور عکس های هوایی را جهت کشف تغییرات کاربری اراضی ناشی از تحمیل فرآیندهای طبیعی و انسانی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند. اما، امروزه، بر پایه پیشرفت های تکنولوژیکی حاصله در قلمرو سنجش از راه دور، می توان تصاویر ماهواره ای را به منظور بررسی دقیق تر تغییرات محیطی بهنگام پردازش و نتایج نهایی را بطور مصور مدل سازی نمود. هدف اصلی تحقیق جاری پایش تغییرات کاربری اراضی حوضه لیقوان چای در سال های 1985- 2006 -2013 می باشد. بر این اساس، برای کشف تغییرات حادث شده در محدوده مورد مطالعه، تصاویر سنجنده TMو OLI وETM ماهواره لندست مربوط به سالهای 1985 -2006-2013 مورد پردازش قرار گرفت. در همین راستا، بعد از اعمال تصحیحات اتمسفری و هندسی، عملیات بارزسازی تصاویر اجرا و با بهره گیری از روش های طبقه بندی نظارت شده الگوریتم ها اعمال شد و از این طریق نقشه های موضوعی کاربری اراضی حوضه لیقوان چای طراحی گردید.
جعفر جعفرزاده؛ سید محمد حسنی تبار
دوره 1، شماره 1 ، اسفند 1400، ، صفحه 51-66
چکیده
دمای سطح زمین شامل خاک، آب، برف و پوشش گیاهی از جمله متغیرهایی است که در دامنه وسیعی از مطالعات و تحقیقات علوم زمین و محیط زیست کاربرد دارد. معمولاً دمای سطح زمین به صورت نقطه ای در تعداد محدودی از نقاط که عموماً ایستگاه های اندازه گیری می باشند، مورد پایش قرار می گیرد. در مواقعی که توزیع مکانی دمای سطح در پهنه وسیع و به طور همزمان مورد ...
بیشتر
دمای سطح زمین شامل خاک، آب، برف و پوشش گیاهی از جمله متغیرهایی است که در دامنه وسیعی از مطالعات و تحقیقات علوم زمین و محیط زیست کاربرد دارد. معمولاً دمای سطح زمین به صورت نقطه ای در تعداد محدودی از نقاط که عموماً ایستگاه های اندازه گیری می باشند، مورد پایش قرار می گیرد. در مواقعی که توزیع مکانی دمای سطح در پهنه وسیع و به طور همزمان مورد نیاز است، فن آوری سنجش از دور دارای قابلیت های بسیاری می باشد. با توجه به توانمندی تکنیک های سنجش از دوری در مطالعات خصوصیات فیزیکی سطح زمین، در این تحقیق، جهت ارزیابی ارتباط بین دمای سطح زمین و نوع کاربری اراضی ، با استفاده از تصویر Landsat8-TIRS ، اقدام به محاسبه دمای سطح زمین به روش Split Window و استخراج الگوی کاربری اراضی به روش طبقه بندی شیگرا در منطقهای به وسعت 33/2218 کیلومتر مربع، واقع در شمالغرب ایران شد. نتایج بدست آمده حاوی این مطلب است که دمای سطح زمین به شدت از رطوبت سطحی و تراکم پوشش گیاهی تأثیر می پذیرد، بطوریکه سطوحی که دارای رطوبت کم و پوشش گیاهی کم تراکم باشند، بیشترین دما را بر روی تصاویر حرارتی از خود نشان می دهند. در منطقه مورد مطالعه، زمین های بایر با دمای 9/33 درجه سانتیگراد و سطوح آبی مانند؛ دریاچه پشت سد مخزنی، با دمای 11/27 سانتیگراد، به ترتیب دارای بیشترین و کمترین دمای سطح، در بین کاربری های موجود، هستند. نتایج این تحقیق برای برنامه ریزی های محیطی و زیست محیطی قابل استفاده میباشد.