ارزیابی و تعیین کاربری های متناسب با وضعیت مورفولوژیکی رودخانه (مطالعه موردی: رودخانه سیمره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور، واحد سنندج

2 دانشگاه تهران

10.22034/rsgi.2024.60584.1063

چکیده

رودخانه‌ها در کنار تاثیرات مثبتی که در مناطق دارند، دارای مخاطراتی نیز هستند که در صورت عدم توجه به آن‌ها می‌توانند خسارات زیادی را به وجود آورند. بر این اساس در این تحقیق به ارزیابی وضعیت هندسی رودخانه مورد مطالعه و تعیین کاربری مناسب مناطق حاشیه رودخانه بر اساس وضعیت مورفولوژی منطقه پرداخته شده است. در این تحقیق به منظور بررسی تغییرات رودخانه از عکس‌های هوایی سال 1360 و تصاویر ماهواره‌ای سال 1397 استفاده شده است. مطابق با اهداف مورد نظر ابتدا با استفاده از نرم‌افزارهای ArcGIS و AutoCAD به بررسی وضعیت مورفولوژیکی رودخانه و سپس با استفاده از مدل تلفیقی منطق فازی و AHP به پهنه بندی نواحی مناسب برای توسعه کاربری‌های سکونتگاهی، کشاورزی و فضای سبز پرداخته شده است. نتایج حاصل از بررسی وضعیت مورفولوژی رودخانه بیانگر این است بازه دوم نسبت به بازه اول پیچان رودی‌تر است و در مجموع رودخانه در طول زمان به سمت پیچان‌رودی شدن تمایل داشته است. همچنین بررسی میزان جابجایی صورت گرفته بیانگر این است که باز اول با 66/32 کیلومتر طول به طور میانگین 3/33 متر جابجایی داشته است و همچنین بازه دوم با 17/27 کیلومتر طول به طور میانگین 2/17 متر جابجایی داشته است. به علاوه، نتایج حاصل از پهنه‌بندی مناطق حاشیه‌ای رودخانه بیانگر تناسب بیش‌تر حاشیه غربی رودخانه جهت کاربری‌های سکونتگاهی، اراضی کشاورزی و فضای سبز است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation and determination of land use according to the morphological condition of the river (Case study: Saimareh River)

نویسندگان [English]

  • Kolsum Mohammadian 1
  • Hamid Ganjaeian 2

1 Payam Noor University, Sanandaj branch

2 Tehran Universiti

چکیده [English]

Rivers besides the positive effects of the rivers in the areas, there are also risks that, if not paid attention to them, can cause a lot of damage. Accordingly, in this research, the geometric status of the river studied and the proper use of the marginal areas of the river are determined based on the morphology of the region. In this research, the aerial photographs of 1360 and satellite imagery of 1397 have been used to investigate river changes. In accordance with the objectives, using ARCGIS and Auto Cat software, the first step was to investigate the morphological status of the river and then using the fuzzy logic and AHP combination model to zoning the areas suitable for the development of residential, agricultural and green spaces. The results of the survey of the morphology of the river indicate that the second period is closer to the first period than the Meander River, and the river in general has tended towards the Meander over time. Also, the study of the displacement rate indicates that the first open with 32.66 km long has an average of 33.3 meters, and the second interval with 27.17 km long has an average of 17.2 meters displacement. In addition, the results of zoning of the marginal areas of the river indicate the proportion of the western margin of the river for the use of residential, agricultural lands and green spaces.

کلیدواژه‌ها [English]

  • River
  • Saimareh
  • Morphology
  • Land use
  • تاریخ دریافت: 25 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 21 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 23 اسفند 1402