نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید نورشی ¹
• کریم حسین زاده دلیر ²
• علی آذر ³

¹ دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی مرند، ایران

² استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

³ دانشیار گروه معماری و شهرسازی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران

چکیده

در طول دو دهه گذشته، گسترش شهرتبریز ‏به مناطق اطراف، باعث تخریب منابع و مشکلات زیست‌محیطی از جمله اختلال در تعادل اکولوژیکی، افزایش هزینه‌های خدماتی، ساخت زمین‌های نامناسب، تشدید آلودگی هوا، و عدم توجه به بافت‌های فرسوده موجود و رونده‌ای در حال پیشرفت قبلی، کاهش کیفیت زیست‌محیطی شده‌است. هدف از این مطالعه، تجزیه و تحلیل تغییرات کارابری اراضی شهری تبریز با تصاویر ماهواره ای بود تا چگونگی و شدت این تغییرات و اینکه در کدام جهات و از کدام موارد بیشتر بوده تا راه حلی برای این مشکلات در نظر گرفته شود. در این پژوهش تغییرات کاربری اراضی شهر تبریز در پنج دورۀ (2000، 2005، 2010، 2015 و 2020) با استفاده از داده‏های چندزمانۀ تصاویر ماهواره‏ای لندست در نرم‏افزار ENVI 5.8 بررسی شد و نتایج حاصل در نرم‏افزار Arc GIS 10.2 تحلیل شد و نتایج آن به صورت نقشه تولید شد. نتایج به‏دست آمده، نشان می‏دهد که اراضی ساخته شده طی بازه زمانی 20 مورد مطالعۀ، از 30 درصد در سال 2000 به 53/0 در سال 2020 رسیده که در این 2020 سال حدود 23/ درصد افزایش یافته است. اراضی ساخته نشده هم با تغییرات از 62/ در سال 2000 به 42/0 در سال 2020 رسیده که کاهش و تغییرات چشمپیری را در این 20 سال اخیر طی کرده است و حدود 19/0 کاهش داشته است. کاربری های پوشش گیاهی هم از 11/ درصد در طی بازه زمانی 20 ساله مورد مطاله، به 4 درصد در سال 2020 کاهش پیدا کرده است.

کلیدواژه‌ها

• تغییرات کاربری اراضی"
• تصاویر ماهواره&rlm
• ای"
• توسعۀ شهری"
• "
• شهر تبریز"

موضوعات

• جغرافیا و برنامه ریزی شهری

عنوان مقاله [English]

An analysis of how urban land use changes in Tabriz using satellite images between 2000-2020

نویسندگان [English]

• Hamid Norashi ¹
• Karim Hosseinzadeh Dalir ²
• Ali Azar ³

¹ Department of geography and urban planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran.

² Professor of Department of Geography and Urban Planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran.

³ Associate Professor, Department of Architecture and Urban Planning, Maragheh Branch, Islamic Azad University, Maragheh, Iran

چکیده [English]

Over the past two decades, the expansion of Shahrebeez to the surrounding areas has caused the destruction of resources and environmental problems, including the disruption of the ecological balance, the increase in service costs, the construction of unsuitable land, the aggravation of air pollution, and the lack of attention to existing worn-out structures and progressing trends. Previously, environmental quality has been reduced. The purpose of this study was to analyze the changes in urban land use of Tabriz with satellite images to determine the nature and intensity of these changes and in which directions and in which cases they are more so that a solution to these problems can be considered. In this research, land use changes in Tabriz city in three periods (2000, 2005, 2010, 2015, 2020) were investigated using multi-temporal data of Landsat satellite images in ENVI 5.8 software, and the results were analyzed in Arc GIS 10.2 software. And its results were produced in the form of a map. The obtained results show that the lands built during the period of 20 cases of Matala, from 30% in 2000 to 0.53 in 2020, which has increased by 23.0% in this 2020 year. Undeveloped land has also reached 0.42 in 2020 from 62.00 in 2000, which has gone through a significant decrease and changes in the last 20 years and has decreased by 0.19. Vegetation uses have decreased from 11.0% during the studied 20-year period to 4% in 2020.

کلیدواژه‌ها [English]

• Land use changes"
• Satellite images"
• Urban development"
• "
• Tabriz city"