نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سارا بهشتی فر
• امیرحسین قورخانه‌چی زیرک

دانشگاه تبریز

چکیده

آلودگی هوا یکی از چالش‌های مهم دنیای امروز به شمار می‌آید. لذا پایش و کنترل میزان آلاینده‌هایی که سلامت انسان‌ها را به‌مخاطره انداخته‌اند، امری ضروری می‌باشد. در سال‌های اخیر، داده‌های مربوط به سنجنده تروپومی ماهواره سنتینل 5، به‌عنوان یک منبع غنی و بروز اطلاعات، جهت پایش تغییرات زمانی-مکانی آلاینده‌های هوا مورد توجّه قرار گرفته است. در این مطالعه از سامانه گوگل ارث انجین برای دستیابی به محصولات سنجنده تروپومی جهت بررسی میزان آلاینده دی‌اکسید نیتروژن در استان آذربایجان‌شرقی استفاده شد و نقشه‌های پراکندگی آلاینده مذکور در چهار سال متوالی تولید گردید. افزون برآن، با توجه به نقش مؤثر تردد وسایل نقلیه در افزایش میزان این آلاینده از یک سو و محدود شدن فعالیت‌ها و تردد خودروها در زمان شیوع ویروس کووید-19 از سوی دیگر، تغییرات آن در بازه‌های زمانی مختلف بررسی گردید تا میزان تأثیر انواع محدودیت‌ها به‌صورت کمّی مشخص شود. همچنین جهت بررسی تأثیر بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها بعد از کنترل کرونا، نقشه‌های پراکندگی مکانی آلاینده برای نیمه دوم فروردین ماه سال‌های 1400 و 1401 تولید و مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان چگالی NO2 در مرکز استان، در کلیه بازه‌های زمانی بیشتر از دیگر شهرها بوده و تعطیلی دو هفته‌ای در آذرماه 1399 بیشترین تأثیر را در کاهش آلاینده داشته؛ بطوریکه میزان آن در تبریز حدود 59 درصد کاسته شده است. همچنین براساس نتایج مربوط به بررسی سالانه، میانگین آلاینده مذکور هم در کل استان و هم در تبریز در سال 1399 از سایر سال‌ها کمتر بوده؛ همچنین بازگشایی مراکز آموزشی باعث افزایش NO2 گردیده است.

کلیدواژه‌ها

• آلودگی هوا
• دی‌اکسید نیتروژن
• کووید-19
• سنتینل 5
• آذربایجان‌شرقی
• ترافیک

موضوعات

• سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

عنوان مقاله [English]

Investigating the effect of reducing activities and traffic during the outbreak of Coronavirus on temporal-spatial changes of nitrogen dioxide pollutant using Sentinel 5 satellite images in East Azarbaijan

نویسندگان [English]

• Sara Beheshtifar
• Amirhossein Ghourkhaneh-Chi Zirak

Tabriz university

چکیده [English]

Air pollution is one of the most significant challenges in today's world, particularly in developing countries. Therefore, it is necessary to monitor and control the amount of pollutants that threaten human health. In recent years, remote sensing data related to the Sentinel 5 Tropomy sensor has been considered a rich and up-to-date source of information for monitoring and investigating the temporal-spatial changes of air pollutants. In this study, the Google Earth Engine system was used to obtain Tropomi sensor products to check the amount of nitrogen dioxide pollutants in East Azerbaijan province. For this purpose, the distribution map of the NO2 was produced in four consecutive years (1397-1400). Additionally, due to the effective role of motor vehicle traffic in increasing the amount of this pollutant on the one hand and the restriction of activities and traffic of cars during the spread of the Covid-19 virus on the other hand, the changes of nitrogen dioxide in different time periods were investigated to determine the effect of restrictions on the concentration of this pollutant quantitatively. Also, in order to investigate the impact of the reopening of schools and universities after the corona pandemic, pollutant distribution maps were produced and compared for April 1400 and April 1401. The results showed that the density of NO2 in the center of the province was higher than in other cities in all time periods, and the 14-day closure in 2019 had the greatest effect in reducing the pollutant, which was about 59% in Tabriz.

کلیدواژه‌ها [English]

• air pollution
• Nitrogen dioxide
• covid-19
• sentinel 5p
• East Azerbaijan province
• Traffic