پایش زمانی و مکانی پدیده گرد و غبار و منشاء یابی آن با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره ای در غرب ایران بین سالهای 2000 تا 2023

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای گروه سنجش ا ز دور و سیستم اطلاعات جفرافیایی دانشگاه تبریز

2 عضو هیات علمی گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه تبریز،ایران

10.22034/rsgi.2024.63524.1100

چکیده

گرد و غبار از پدیده های عموماً زیان بار آب و هوایی هستند که همه ساله با ایجاد اختلال در امور اقتصادی و زندگی روزمره، موجب بروز خسارت های مالی و تهدید سلامت جسم و حتى روح افراد جامعه میشوند. این پدیده که در مناطق خشک و نیمه خشک، یکی از مخاطرات محیطى به شمار میرود، متاثر از تغییر شرایط جوی است که در صورت شناخت ساز و کار پیدایش وگسترش آن می توان از آسیب های آن کاست و یا دست کم با آن سازگار شد. منطقه مطالعاتی مورد بررسی شامل استانهای غربی و شمالغربی ایران است. داده های مورد استفاده در این پزوهش به دو دسته دادههاى زمینى وداده هاى دورسنجى تقسیم شده اند. بر این اساس از روش کتابخانه ای استفاده شده است. داده های زمینی ٢٧ ایستگاه سینوپتیک در نیمه غربی کشور و مجموعه تصاویر ماهواره ای استخراج شده است. سیس دادهها را در محیط نرم افزارهای Excel ، ArcGIS و GEE به توصیف وضع موجود اقدام شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد حداکثر مقدار پوشش گرد و غبار در روز اول، دوم ، سوم و چهارم جولای در استان های فارس و بوشهر مشاهده شد ولی کمترین مقدار شاخص در بخش هاى دورتر در محدوده مورد مطالعه شامل استان هاى آذربایجان غربى وشرقى وقم و مرکزى بود. همچنین منشاً اصلی ورود این گرد و غبارها در خارج از مرزهای کشور بوده و از بیابانهای مناطق دوردست نشآت می گیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Spatial-Temporal monitoring of the dust phenomenon and its origin using Remote Sensing in western Iran between 2000 and 2023

نویسندگان [English]

  • Ali Ibrahim Zaghir 1
  • Khalil Valizadeh_Kamran 2
  • Sadra Karimzadeh 2

1 Department of Remote sensing and GIS , University of Tabriz

2 Department of Remote Sensing and GIS. Faculty of Planning and Environmental Sciences. University of Tabriz

چکیده [English]

Dust is one of the generally harmful weather phenomena that every year disrupts economic affairs and daily life, causing financial damage and threatening the physical and even mental health of people in society. This phenomenon, which is considered one of the environmental hazards in arid and semi-arid regions, is affected by the change of atmospheric conditions, and if the mechanism of its occurrence and spread is known, its damages can be reduced or at least adapted to it. The studied area includes the western and northwestern provinces of Iran. The data used in this study are divided into two categories: ground and RemoteSensing data. Based on this, the library method has been used. The ground data of 27 synoptic stations in the western half of the country and a collection of satellite images have been extracted. The current situation has been described in the environment of Excel, ArcGIS and GEE. The obtained results show that the maximum amount of dust cover was observed on the first, second, third and fourth day of July in Fars and Bushehr provinces, but the lowest index value was observed in the farthest parts of the study area, including the provinces of West and East Azerbaijan, Qom and Makrazi. Also, the main source of these dusts is outside the borders of the country and originates from the deserts of distant regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • GEE
  • remote sensing
  • spatio-temporal
  • dust
  • western Iran
دوره 4، شماره 12
آبان 1403
صفحه 29-1
  • تاریخ دریافت: 25 شهریور 1403
  • تاریخ بازنگری: 07 مهر 1403
  • تاریخ پذیرش: 26 مهر 1403