نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هوشنگ سیفی ¹
• خلیل ولیزاده کامران ²
• مهدی بابائی ¹
• انسیه شهابی ¹

¹ سنجش از دور و GIS، برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² گروه سنجش از دورو GIS دانشگاه تبریز

چکیده

بررسی تغییرات کاربری اراضی با توجه به تأثیرات قابل ملاحظه‌ای که این پدیده بر روی زندگی انسان و همچنین محیط‌زیست دارد، امری لازم و ضروری به‌نظر می‌رسد. درحال حاضر، سنجش‌ازدور به‌عنوان منبعی ایده‌آل امکانات لازم و کافی را جهت آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از زمین، از طریق استخراج و به‌روز‌رسانی نقشه‌های پوشش زمین در اختیار کاربران قرار می‌دهد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات کاربری اراضی به‌روش طبقه‌بندی شیءگرا در حوضه آبریز قوچان- شیروان، واقع در بین استان‌های خراسان شمالی و خراسان رضوی طی سال‌های 1377 تا 1397 انجام شد. بدین منظور ابتدا تصاویرسنجنده‌های TM و OLI ماهواره لندست 5 و 8، برای سال‌های مورد نظر تهیه شده و از طریق این تصاویر نقشه‌های پوشش زمین منطقه مورد مطالعه با روش طبقه‌بندی شیءگرا در شش کلاس مناطق مسکونی، اراضی آبی، اراضی دیم، اراضی آیش، سطوح آبی و مرتع به‌دست آمد. در نهایت از طریق نقشه‌های کاربری اراضی به‌دست‌آمده، تغییرات پوشش زمین طی سال‌های مورد مطالعه از جهات کمیت مساحتی، توزیع مکانی و روند تغییرات با استفاده از مدل LCM مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که در طی بازه زمانی مورد مطالعه کاربری‌های آیش و اراضی دیم دارای روند کاهشی و کاربری‌های مسکونی، اراضی آبی، مرتع و سطوح آبی دارای روند افزایشی می‌باشند؛ به‌گونه‌ای که بیشترین تغییرات مربوط به کاربری دیم با 23729 هکتار کاهش، و کاربری مرتع با 35935 هکتار افزایش، از جمله تغییرات اساسی در منطقه مورد مطالعه می باشد.

کلیدواژه‌ها

• طبقه‌بندی شیءگرا
• کاربری اراضی
• سنجش‌ازدور
• مدل LCM

عنوان مقاله [English]

Study and survey of land use change using object-oriented classification technique (Case study: Ghuchan-Shirvan basin)

نویسندگان [English]

• hooshang seifi ¹
• Khalil Valizadeh_Kamran ²
• Mehdi Babaei ¹
• Ansieh SHahabi ¹

¹ Remote sensing and GIS, Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz,, Tabriz

² Department of Remote Sensing and GIS. Faculty of Planning and Environmental Sciences. University of Tabriz

چکیده [English]

Accordingly, the study of land use change, given the significant effects that this phenomenon has on human life and the environment, seems necessary. At present, remote sensing as an ideal resource provides users with the necessary and sufficient facilities to be aware of land use changes and human land use, by extracting and updating land cover maps. Accordingly, the present study was conducted to investigate land use changes by object-oriented classification in the Quchan-Shirvan catchment, located between the provinces of North Khorasan and Khorasan Razavi during the years 1998 to 1397. For this purpose, first, TM and OLI images of Landsat 5 and 8 satellites have been prepared for the desired years, and through these images, land cover maps of the study area with object-oriented classification method in six classes of residential areas, irrigated lands. , Rainfed lands, fallow lands, water levels and pastures were obtained. Finally, through land use maps, land cover changes during the studied years in terms of area quantity, spatial distribution and trend of changes were examined using the LCM model. The results of this study showed that during the study period, fallow and rainfed land uses have a decreasing trend and residential uses, irrigated lands, rangelands and water levels have an increasing trend; As the most changes related to rainfed land use decreased by 23,729 hectares, and pasture land use increased by 35,935 hectares, are among the major changes in the study area.

کلیدواژه‌ها [English]

• Object-Oriented Classification
• Landuse
• Remote Sensing
• LCM mode