نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• الهه اکبری ¹
• رحمان زندی ²
• محمدرضا ملکی ³

¹ استادیار گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری. رایانامه: e.akbari@hsu.ac.ir. https://orcid.org/0009-0005-5449-0863

² دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده‌ی علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان

³ دانشجوی کارشناسی ارشد گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

هدف: امروزه ریشه بسیاری از بیماری‌ها از قبیل سکته‌های قلبی-تنفسی و سرطان‌ها را فشارهای زندگی روزمره در شهرها می‌دانند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نحوه توزیع فضایی مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی و تنفسی در شهر مشهد و ارتباط آن با عوامل جغرافیایی می‌باشد.
روش پژوهش: داده‌های مورد استفاده در این پژوهش شامل داده‌های مکان زیست مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی-تنفسی، داده‌های اقلیمی و سنجش از دوری جهت استخراج شاخص‌های پوشش گیاهی و جزایر حرارتی می‌باشند. برای دستیابی به هدف تحقیق، به برآورد جزایر حرارتی و شاخص پوشش گیاهی در گوگل ارث انجین،‌ تحلیل خوشه‌ای در سیستم اطلاعات جغرافیایی و در نهایت حداقل مربعات معمولی برای بررسی ارتباط عوامل جغرافیایی و میزان مرگ و میر پرداخته شده است.
نتایج: نتایج نشان می‌دهد که نحوه‌ی پراکنش مرگ و میر ناشی از بیماری مذکور با سطح اطمینان ۹۹ درصد حالت خوشه‌ای داشته است و دو لکه‌ی داغ در نواحی مرکزی و غربی شهر قابل مشاهده است. همچنین نتایج حاصل از ارتباط بین عوامل جغرافیایی و توزیع فضایی مرگ و میر ناشی از بیماری موید میزان همبستگی آن به خصوص با جزایر حرارتی شهری می‌باشد، البته این میزان ارتباط ناچیز اما معنی دار است.
نتیجه‌گیری: میزان ارتباط بین مرگ و میر بیماری با عوامل جغرافیایی بررسی شده به جز جزایر حرارتی شهری، ناچیز است. بنابراین پیشنهاد می‌شود علاوه بر عوامل جغرافیایی، اثر عواملی نظیر آلودگی هوا، آلودگی صوتی، ژنتیک، سوابق تغذیه‌ای، عوامل اجتماعی نظیر شغل، محل زندگی نیز بر میزان فوتی ناشی از بیماری قلبی – عروقی بررسی گردد.

کلیدواژه‌ها

• عوامل جغرافیایی
• بیماری قلبی-تنفسی
• تحلیل مکانی
• حداقل مربعات معمولی
• مشهد

موضوعات

• سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

عنوان مقاله [English]

Measuring the Spatial Distribution of Heart-Respiratory Mortality and its Relationship with Geographical Factors in the Year Hot Period

نویسندگان [English]

• Elahe Akbari ¹
• Rahman Zandi ²
• Mohammad reza Maleki ³

¹ Department of remote sensing and Geographic Information System, Faculty of Geography and Environmental Sciences, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.

² Associate Professor, Department of Natural Geography, Faculty of Geographical Sciences and Planning, Isfahan University

³ Master's student in the Department of Remote Sensing and GIS, Faculty of Geography and Environmental Sciences, Hakim Sabzevari University

چکیده [English]

Objective: Today, the root of many diseases, such as heart attacks, respiratory diseases, and cancers, is considered to be the pressures of daily life in cities. Therefore, this study aims to investigate the spatial distribution of mortality of cardiovascular and respiratory patients in Mashhad and its relationship with geographical factors.
Methods: The study utilized data on the spatial distribution of mortality of cardiovascular and respiratory patients, climatic data, and remote sensing data to extract vegetation coverage indices and urban heat island indicators. Google Earth Engine was employed to estimate urban heat islands and vegetation coverage indices, followed by cluster analysis in a Geographic Information System. Finally, ordinary least squares regression was used to examine the relationship between geographical factors and the mortality rate due to cardiovascular disease.
Results: The results indicated that the spatial distribution of their mortality exhibited a clustered pattern with 99% confidence, identifying two hotspots in the central and western areas of the city. Furthermore, a correlation was observed between geographical factors and the spatial distribution of cardiorespiratory morality, particularly concerning urban heat islands, of course, this level of relationship is in low relationship but significance.
Conclusion: The association between cardiorespiratory mortality and the geographic factors examined in this study except urban heat islands is insignificant. So, it is recommended that future studies consider additional factors such as air pollution, noise pollution, genetics, dietary history, and social factors like occupation and place of residence in relation to mortality rates from cardiovascular diseases.

کلیدواژه‌ها [English]

• Geographical factors
• Cardio-respiratory diseases
• Spatial analysis
• OLS
• Mashhad