نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی مهرابی نژاد ¹
• علی اصغر عبداللهی ²
• حدیث عطاری ³

¹ دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

² دانشیار، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات محیطی، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان،

چکیده

امروزه به سبب تغییرات آب و هوایی مسئله سیلاب یکی از مهمترین معظلات مناطق خشک و نیمه‌خشک است. دشت کرمان از جمله این مناطق است که تا کنون دچار خسارت‌های زیادی در حوزه‌های زیربنایی و کشاورزی شده است. هدف از این پژوهش تحلیل سیل‌خیزی حوضه آبریز کرمان و پهنه‌بندی خطر سیلاب، با استفاده از پردازش داده‌های راداری و تکنیک فازی است. در این جهت از هشت عامل جریان تجمعی، قابلیت تخلیه، فاصله از آبراهه، میزان رواناب، پوشش زمین، ارتفاع سطح زمین، شیب و لیتولوژی استفاده شد. ماتریس مقایسات زوجی برای عوامل مذکور با استفاده از روش فازی- سلسله مراتبی، تهیه و در GIS وزن‌دهی و مورد تلفیق قرار گرفتند ؟؟؟؟ . سپس با استفاده از شاخص خطر سیلاب، نقشه خطر سیلاب ترسیم شد. نتایج حاصله نشان داد که در حدود 16 درصد از منطقه مورد مطالعه در خطر بسیار بالا (81184 هکتار)، 22 درصد در خطر بالا (111628 هکتار)، 35 درصد در خطر متوسط (177590 هکتار)، 18 درصد در خطر کم (91332 هکتار) و 9 درصد در خطر بسیار کم (45666 هکتار)، قرار دارد. نتایج حاصله نشان داد که علاوه بر باغات کشاورزی بسیاری از مناطق مسکونی در معرض خطر سیلاب هستند. با پردازش تصاویر راداری، سیلاب 8 مرداد ماه 1401 رخ‌ داده در محدوده مورد مطالعه، نقشه‌برداری و از آن در راستای اعتبارسنجی نقشه خطر سیلاب، استفاده شد. بنابراین پژوهش حاضر نشان می‌دهد که بسیاری از مناطق دشت کرمان در معرض خطر سیلاب بالا قرار دارند و بایستی به طور ویژه مورد نظر باشند.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل سیل‌خیزی
• سنتینل 1
• روش تصمیم‌گیری چند معیاره
• پردازش تصاویر ماهواره‌ای

موضوعات

• سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

عنوان مقاله [English]

Investigating the potential of flood risk in the Kerman watershed

نویسندگان [English]

• ali Mehrabi ¹
• ali asghar abdollahi ²
• Hadis Attari ³

¹ Associat Professor, Department of Geography, Faculty of Literature, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran

² Associat Professor, Department of Geography, Faculty of Literature, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.

³ MSc Student of Natural Hazard. Department of Geography, Faculty of Literature, Shahid Bahonar University of Kerman. Kerman, Iran.

چکیده [English]

Objective: Nowadays, due to climate change, the flood problem is one of the most important problems in arid and semi-arid regions. Kerman Plain is one of these regions that has suffered extensive damage in infrastructure and agriculture. The purpose of this research is to analyze the flooding of the Kerman watershed and to zone the flood risk using radar data processing and fuzzy techniques.
Methods: In this regard, eight factors were used: cumulative flow, discharge capacity, distance from the watercourse, runoff rate, land cover, land elevation, slope and geology. Pairwise comparison matrices for the aforementioned factors were prepared using the fuzzy-hierarchical method, weighted and integrated in GIS. Then, a flood risk map was drawn using the flood risk index.
Results: The results showed that about 16 percent of the study area is at very high risk (81,184 hectares), 22 percent at high risk (111,628 hectares), 35 percent at medium risk (177,590 hectares), 18 percent at low risk (91,332 hectares) and 9 percent at very low risk (45,666 hectares). The results showed that in addition to agricultural gardens, many residential areas are at risk of flooding. In addition, By processing radar images, the flood that occurred on August 8, 1401 in the study area was mapped and used to validate the flood hazard map.
Conclusions: the present study shows that many areas of the Kerman Plain are at high flood risk and should be specifically considered..

کلیدواژه‌ها [English]

• Flood analysis
• Sentinel 1
• Multi-criteria decision-making method
• Satellite image processing