نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید گنجائیان ¹
• کلثوم محمدیان ²
• مژگان نصرتی ³
• مهناز جاودانی ⁴

¹ دانشگاه تهران

² دانشگاه پیام نور، واحد سنندج

³ دانشگاه کردستان

⁴ دانشگاه فردوسی

چکیده

تپه‌های ماسه‌ای از عوارض مناطق گرم و خشک هستند که با مخاطرات زیادی از جمله ایجاد کانون‌های گردوغبار و تخریب اراضی کشاورزی و ساخت‌‌و‌سازهای انسانی همراه هستند. از جمله ریگزارهایی که نقش مهمی در فعالیت‌های انسانی مجاور خود داشته است، ریگ خوزستان در جنوب غرب کشور است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش به بررسی وضعیت ریگ خوزستان و مخاطرات ناشی از آن پرداخته شده است. در این تحقیق از تصاویر گوگل ارث، تصاویر ماهواره لندست 9، تصاویر ماهواره مادیس و همچنین لایه‌های رقومی اطلاعاتی به‌عنوان مهم‌ترین داده‌های تحقیق استفاده شده است. مهم‌ترین ابزارهای تحقیق شامل گوگل ارث، گوگل ارث انجین و ArcGIS بوده است. در این تحقیق ابتدا به ترسیم محدوده ریگزارهای خوزستان و سپس آنالیز تغییرات آن پرداخته شده است. در ادامه نیز با استفاده از شاخص AOD و تصاویر مادیس، نقشه غلظت گردوغبار منطقه تهیه شده و ارتباط آن با ریگزارهای منطقه و فعالیت انسانی ارزیابی و تحلیل شده است. نتایج این تحقیق نشان داده است که ریگ خوزستان 2602 کیلومترمربع وسعت دارد که تحت تاثیر سرعت و جهت بادهای منطقه، حدود 43 درصد از آن دارای وضعیت فعالی است و همین مسئله سبب شده است تا در بعضی از مناطق، توده‌های ماسه‌‌ای به سمت اراضی کشاورزی پیش‌روی کنند. همچنین نتایج شاخص AOD نشان داده است که بالاترین غلظت گردوغبار منطقه در طی سال‌های 2018 تا 2023 مربوط به محدوده ریگزارهای تثبیت نشده و فعال و همچنین در مناطق شرقی ریگزارها، بوده است.

کلیدواژه‌ها

• تپه‌های ماسه‌ای
• شاخص AOD
• ریگ خوزستان
• گوگل ارث انجین

موضوعات

• سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Khuzestan's erg activity status and risks arising From it using Google Earth Engine system

نویسندگان [English]

• Hamid Ganjaeian ¹
• Kolsum Mohammadian ²
• Mozhgan Nosrati ³
• Mahnaz Javedani ⁴

¹ Tehran Universiti

² Payam Noor University, Sanandaj branch

³ University of Kordestan

⁴ University of Kordestan

چکیده [English]

Sand dunes are one of the complications of hot and dry regions, which are associated with many risks, including the creation of dust centers and the destruction of agricultural lands and human constructions. Among the sand dunes that have played an important role in the human activities nearby is the sand dunes of Khuzestan in the southwest of the country. Considering the importance of the subject, in this research, the condition of sand in Khuzestan and the risks caused by it have been investigated. In this research, Google Earth images, Landsat 9 satellite images, MODIS satellite images, as well as digital layers of information are used as the most important research data. The most important research tools include Google Earth, Google Earth Engine and ArcGIS. In this research, firstly, the range of Khuzestan's reservoirs has been drawn and then its changes have been analyzed. In the following, using the AOD index and MODIS images, the dust concentration map of the region has been prepared and its relationship with the region's sensors and human activity has been evaluated and analyzed. The results of this research have shown that the sand of Khuzestan has an area of 2602 square kilometers, and under the influence of the speed and direction of the winds in the region, about 43% of it has an active state, and this problem has caused sand piles in some areas. Move towards agricultural lands.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sand dunes
• AOD index
• Khuzestan erg
• Google Earth Engine