نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسن محمودزاده ¹
• رحیم حیدری ²
• ناصح ولیزاده ³

¹ دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز

² دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز ، تبریز، ایران

³ کارشناسی ارشدگروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی دانشگاه تبریز، تبریز ، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص کیفیت هوا و ارتباط آن با تغییرات فضای سبز کلانشهر تبریز می باشد. داده ها، داده های آلودگی هوا سال 1383 تا 1396 و از پنج آلاینده‌‌‌اصلی‌آلودگی‌‌هواpm10) ،so2،co،o3،no2) استفاده شده است که شامل ایستگاه های(آبرسان،بهداشت،راه آهن، میدان نماز، باغشمال، حکیم نظامی) می‌باشد. روش تحقیق، داده‌ها در نرم افزار اکسل پس از میانگین‌گیری به داده استاندارد تبدیل شده، در نرم افزار(GIS) وارد و با استفاده از روش درون یابی( IDW) نقشه وضعیت کیفیت هوا روزهای ناسالم بدست آمده است. در نهایت با استفاده از شاخص ( NDVI) تصاویر فضای سبز سال‌های 96-83 - 69 جهت ارتباط آن با وضعیت کیفیت هوا و روند کاهش یا افزایش فضای سبز در بازه زمانی ذکر شده، نقشه نهایی تعداد روزهای ناسالم کیفیت هوا تهیه شد. با توجه به نتایج بدست آمده، وضعیت شاخص سلامت کیفیت هوای کلانشهر تبریز با تغییرات فضای سبز رابطه مستقیم دارد. بیشترین حجم و تراکم آلودگی در میانه و مرکز شهر به دلیل حجم زیاد ترافیک در این مناطق و رفت و آمد روزانه به این مناطق است. در قسمت جنوب و جنوب‌غربی شهر، مناطق صنعتی به دلیل حجم بالای غلظت آلاینده‌ها، آلودگی هوا بیشتر در فصول سرد است. بیشترین آلودگی مربوط به آلاینده (PM10) که یکی از مهم‌ترین آلاینده آلوده کننده هوای شهر تبریز می‌باشد در این میان، فضای سبز به عنوان یک اصل اساسی در کاهش آلودگی هوای شهری و از طرف دیگر سر زنده کردن شهر می‌باشد و باید مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• آلودگی هوا
• فضای سبز
• شاخص کیفیت هوا
• کلانشهر تبریز
• شاخص تفاضل پوشش گیاهی

موضوعات

• سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

عنوان مقاله [English]

Investigating health indicators of air quality and its relationship with changes in the green spaces land use (the case study of Tabriz metropolitan)

نویسندگان [English]

• Rahim Heydari ²
• Naseh Valizadeh ³

² Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz, tabriz, Iran

³ MSc,, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, Tabriz University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

The purpose of the current research is to investigate the air quality index and its relationship with changes in the green space of Tabriz metropolis. Data, air pollution data from 1383 to 1396 and five main air pollutants (PM10), SO2, CO, O3, NO2) have been used, which include stations (Abrsan, Health, Railway, Prayer Square, Baghshamal, Hakim Nizami) ) is The research method, after averaging, the data were converted into standard data in Excel software, entered into the software (GIS) and using the interpolation method (IDW), the air quality map of unhealthy days was obtained. Finally, by using the index (NDVI) of green space images of 1969-83-96 in order to relate it to the state of air quality and the trend of decreasing or increasing green space in the mentioned time period, the final map of the number of days of unhealthy air quality was prepared. According to the obtained results, the state of health index of air quality in Tabriz metropolis has a direct relationship with changes in green space. The highest volume and density of pollution in the middle and center of the city is due to the large volume of traffic in these areas and daily commuting to these areas. In the southern and southwestern parts of the city, industrial areas, due to the high concentration of pollutants, air pollution is more in cold seasons. The most pollution is related to the pollutant (PM10) which is one of the most important pollutants polluting the air of Tabriz city.

کلیدواژه‌ها [English]

• Air pollution
• green space
• air quality index
• Tabriz metropolitan
• NDVI